Eğitici ve Eğlenceli Kukla Modelleri

Kukla kavramı 14. yüzyıldan beri var olan bir kavramdır. Türkçe’de oyuncak bebek olarak bilinen kuklalar, din, dil, ırk, cinsiyet ayrımı olmaksınız her çocuğa ve hatta yetişkinlere bile hitap eden oyunlardır. 19. yüzyıldan sonra popülerliğini kaybetmeye başlayan bu oyun, yukarıda da bahsetmiş olduğumu gibi son dönemlerde tekrar sevilmeye ve yaygınlaşmaya başladı. Dünyayı kasıp kavuran virüs nedeniyle evde daha çok zaman geçirmek zorunda kalan çocuklar için kuklalar, eğiticiliğinin yanında büyük bir eğlence kaynağı olarak da karşımıza çıkmaktadır.

En Popüler Kukla Çeşitleri Hangileri?

Türkiye’de kukla denince akla gelen en önemli figürler, şüphesiz ki Karagöz ve Hacivat olacaktır. Rivayetlere göre Osmanlı İmparatorluğu döneminde cami yapımında çalışan iki işçi olarak tasvir edilen bu ikili, ölümlerinin ardından kuklaları yapılarak perde arkasından oynatılmaya başlanmıştır. Gölge oyunu olarak da bilinen bu oyunda teknik oldukça basit ama etkilidir. Seyircinin karşısında bulunan bir perde ve bu perdenin arkasında bulunan bir oynatıcı vardır. Oynatıcı, çubukların ucuna bağlı olan Hacivat ve Karagöz figürlerini konuşturarak, birbirilerine temas ettirerek ve kimi zaman tatlı sert tartışmalar yaptırarak izleyiciye gerekli duygu ve düşünceyi geçirmeyi amaçlamaktadır. Dünyada bu kavramın en büyük örneği ise Pinokyo olarak bilinmektedir. Neredeyse tüm ülkelerde başyapıt olarak karşımıza çıkan bu romanda tahtadan yapılan bir kukla olan Pinokyo’nun en büyük özelliği ise yalan söylediğinde uzamaya başlayan burnudur. Örnekler elbette ki bununla sınırlı değildir. Kukla çeşitleri çok fazla sayıdadır. İpli kuklalar, çorap kukla, parmak kukla, el kuklaları gibi pek çok çeşidi bulunmaktadır.

Çocuklar için eğlendirici ve eğitici özelliği bulunan kuklaların birkaç çeşidine yakından bakmak gerekirse en yaygın olarak karşımıza çıkan ipli kuklalar olacaktır. Tiyatro çeşidi olarak kabul edilebilecek olan bu oyunda bir sahne vardır ve sahnenin üstünde, seyircinin görmeyeceği yerde kuklacı yer almaktadır. Bir ucu oynatıcıda ve bir ucu oyuncakta bulunan ipler sayesinde oynatılmaktadır. Bir yandan da seslendirme yapan oynatıcı, hem çocukların hem de yetişkinlerin ilgi alanına hitap edecek konulara değinerek oyununu icra etmektedir. Diğer bir çeşit olan çorap kukla, ele geçirilen çorap üzerine çizilen kaş, göz, burun, ağız gibi yüz hatlarını anımsatacak öğelerden oluşmaktadır. Elin oynatılmasıyla konuşma görünümü verilir ve belirli konular üzerine görsel ve işitsel bir şölen sunulur. Çoraptan kukla yapımı son günlerde en sık tercih edilen yöntemlerden biridir. Bunun sebepleri arasında yapımının kolay olması, ekonomik olması gibi kıstaslar sayılabilir. Çoraptan kukla nasıl yapılır sorusuna verilecek cevap da çok basit olacaktır. Herhangi bir çorapla kolay bir şekilde yapılabilir. Canlı renkleri olan bir çorap tercih edilmesi görsel olarak daha iyi bir etki yaratacaktır. Çorap üzerine çizilecek olan yüz hatları ile çorap kuklanız hazır olacaktır. Yine yapımı kolay olarak karşımıza çıkan bir diğer seçenek parmak kukla olacaktır. Daha çok başparmak kullanılarak icra edilen bu sanatta, parmağın üzerine göz ve ağız çizilmesini temel almaktadır. Uygulama kısmında diğer oyun türleriyle pek farkı bulunmamaktadır.

Evde kukla yapımı kolay mı?

Kukla yapımı, yukarıda verdiğimiz örneklerde de görülebileceği üzere oldukça basit bir uğraş olacaktır. Evde kalma zamanlarının artması insanların bu konuyu tekrar popüler hale getirmesindeki en büyük etken olarak görülmektedir. Okul öncesi çocukların gelişiminin eğlenceli bir şekilde sağlanmasına büyük katkı sağlayan kuklalar, zorunlu ev izolasyonunda ailelerin kurtarıcısı olmaktadır. Kukla yapımının bu denli kolay olmasının yanında oldukça eğlenceli bir uğraş olduğu gerçeğini de kabul etmek gerekir. İnternet çağında yaşadığımız göz önünde bulundurursak, internet üzerinden bu konu hakkında bolca kaynak bulunabilir. Bilgilendirici yazılar okuyarak ve birkaç video izleyerek siz de çok kolay bir şekilde kukla yapabilirsiniz. Daha önce de bahsetmiş olduğumuz gibi çocukların doğru bir şekilde gelişimini sağlamak her şeyden önemlidir. Toplumsal bilince en çok ihtiyacımızın olduğu bu dönemde televizyonun ve elektronik cihazların etkinliğini azaltmak, bunun yerine geleneksel ve eğitici oyunların etkinliklerini artırmak faydalı olacaktır. Kuklaların görsel bir şölen sunduğu inkar edilemez bir gerçektir. Bunun yanında kuklacıların oynattığı oyunlar sadece görsel olmaktan çok daha ötedir. Oyunun içinde bulunan metinler ve verilmek istenen mesajlar çocukların dil gelişimine de büyük katkı sağlamaktadır.

Kukla yapımı bahsetmiş olduğumuz gibi oldukça kolaydır. Yine de bununla uğraşmak istemeyen kişilerin olması da olasıdır. Neredeyse her konuda olduğu gibi bu konuda da bir pazar oluşmuş durumdadır. Geleneksel olarak mağazalarda bulabileceğiniz kuklalar olduğu gibi internet üzerinden bu kuklaları satın almanız da mümkündür. Online olarak alışveriş yapabileceğiniz pek çok internet sitesinde binlerce seçenek yer alıyor. Bu oyuncakları satın almak için yapmanız gereken tek şey internet üzerinden basit bir araştırma yapmak olacaktır.

Kukla fiyatları ne kadar?

Kukla fiyatları, oyuncakların çeşidine, yapıldığı malzemeye, büyüklüğüne ve bunun gibi pek çok kıstasa bağlı olarak çeşitlilik göstermektedir. Bu çeşitlik ailelere bir avantaj sağlamaktadır. Her bütçeye uygun kukla bulmak mümkündür. Evde kukla yapmak isteyen kişiler için de internet alışverişi bir kaynak oluşturmaktadır. Çorap, karton, bez gibi malzemeler ve bunların üzerine uygulamak için boya, kalem, ip gibi malzemeler yine internet üzerinde satılmaktadır. Bu malzemeleri satın alarak evde kukla yapımı hızlı, pratik ve kolay bir şekilde gerçekleştirilebilecektir.

Kuklaların çocukları eğlendirecek en önemli oyuncaklardan biri olduğunun bilincinde olmak gerekmektedir. Kuklaların en büyük avantajı ise eğlendirici olmasının yanında eğiticiliğinin de büyük oranda var olmasıdır. Ağaç yaşken eğilir sözünü temel alırsak çocukların eğitiminin ne kadar önemli olduğunu anlamamız daha kolay olacaktır. Çocukların oyun oynamak istemeleri en doğal haklarıdır. Bu isteklerini gerçekleştirmek ailelerin en büyük görevidir. Eğlence kaynağı olan oyunların eğitici olmasını sağlamak ise yapılabilecek en doğru hareketlerden biri olacaktır. Çok yaygın olan televizyonlar, cep telefonları, tabletler, oyun konsolları gibi materyaller büyük bir eğlence kaynağıdır fakat sosyal gelişimi olumsuz yönde etkilemektedir. Sosyal becerilerin artmasını sağlamak için etkileşimli oyunlar tercih etmek gerekir. Kuklalar, gerekli olan bu etkileşimi sağlayarak çocuk gelişimine büyük katkı sağlamaktadır.

Sonuç olarak çocuklar dünyanın geleceğini şekillendirmektedir. Bu noktadan bakıldığında çocukların düzgün birer birey olarak yetiştirilmesi çok önemlidir. İyi eğitim alan, canlı ve cansız tüm varlıklara saygılı, özgüveni yüksek çocuklar büyüdüklerinde faydalı bireyler olarak hayata yön vereceklerdir. Çocukların iyi yetişmesi için iyi bir çocukluk dönemi geçirmiş olmaları gerekir. Çocuk kelimesinin yanına en çok yakışan iki kelimeden biri eğitim, diğeri de oyun olacaktır. Bu iki kavramın harmanlanarak bir arada uygulanması, çocuklar için mükemmel bir gelişim kaynağı olacaktır.

Özellikle son yıllarda karşı karşıya olduğumuz küresel felaketler, çocukların iyi yetişmesinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koymaktadır. Bilinçli insan olmanın ilk adımı bilinçli çocuklar yetiştirmekten geçer. Çocukların bilişsel, sosyal yönlerini geliştirecek olan eğitici oyunlar, onların kendilerini ifade etme kabiliyetlerini artıracaktır.